چه نوع دسته بندی هایی از انبار وجود دارد؟

انبار مکانی برای ذخیره سازی و نگهداری کالاها و اقلام مورد نیاز هر سازمان می باشد. موجودی های درون آن برای تأمین نیازها و تقاضاهای آتی سازمان در نظر گرفته می شوند. بنابراین انبار و انبارداری به لحاظ اهمیتی که در تأمین اجناس و اقلام مورد نیاز بخش های مختلف در واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی دارد، نیاز مبرمی به سازماندهی صحیح و کادری مجرب و دلسوز خواهد داشت. به همین دلیل انبارداری باید روشمند و منطقی و مبتنی بر اصول از پیش تعیین شده باشد.

با توجه به تنوع کالاها از نظر جنس و شرایط متفاوتی که برای نگهداری نیاز است و همینطور هدفی که از انبار کردن کالا وجود دارد، انبارهای مختلف از نظر ویژگی های ساختمانی، تجهیزات و شرایط نگهداری، محل و موقعیت انبار و مانند آن تعریف شده است که اصول انبارداری در آن ها می تواند متفاوت باشد. به طور کلی انبارداری شامل سه مرحله کلی دریافت، نگهداری و تحویل کالا می باشد که عدم انجام صحیح آن ها بعضا باعث ایجاد خسارت های جبران ناپذیری شود. بنابراین انباردار به عنوان فردی که وظیفه انجام مراحل مختلف انبارداری را دارد نیاز به آموزش های تخصصی دارد.

نکته: درباره انتخاب مناسب جهت قفسه بندی انبار خود بیشتر بدانید.

مقاله انبار و انبارداری چیست را مطالعه نمایید.

انبار

انبار به محل یا فضایی اطلاق می شود که یک یا چند نوع کالای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه یا فرآورده های مختلف در آن نگهداری و بر اساس سامان های صحیح طبقه بندی و تنظیم شود. با توجه به محل و موقعیت انبار، نحوه ساختن انبار، تأسیسات مورد نیاز، تنوع کالاهایی که وارد انبار می شود، میزان حجم یا وزن موادی که در طی زمان معینی به انبار داخل یا از آن خارج می شود، همچنین موقعیت انبار در ارتباط با فعالیت های اقتصادی جامعه، انبارها به صورت زیر تقسیم بندی می شوند:

1) انبارهای گمرکی و ترانزیت

2) انبارهای توزیع کلی و محلی (سراها)

3) انبارهای سازمانی و کارخانه

دسته بندی انبار از نظر مالکیت
انبارها در حال حاضر در داخل کشور از نظر مالکیت دسته بندی های مختلفی دارند. این نوع دسته بندی عمدتا به سازمان ها و یا شرکت های دولتی و یا غیر دولتی که به نوعی در چرخه حمل و نقل و انبار کردن کالا نقش ایفا می‌کنند، باز می گردد.

عمده ترین نوع مالکیت انبارها به شرح زیر است:

درباره تفاوت قفسه ایزی راک و قفسه ایزی راک ریلی شرکت اوژن بیشتر بدانید.

انبار مناطق آزاد

مناطقی که به منظور تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی و ارایه خدمات عمومی توسط دولت معرفی شده اند.

ایران ۷ منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی دارد که عبارتند از: کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو. این مناطق هریک به فراخور حال خود اقدام به ساخت و تجهیز انبارهایی کرده اند که وظیفه حفاظت محموله های ورودی و خروجی به این مناطق را بر عهده دارند.

درباره تفاوت قفسه پالت راک و قفسه پالت راک اتوماتیک شرکت اوژن بیشتر بدانید.

انبار مناطق ویژه

منطقه ویژه اقتصادی عبارت است از محدوده ی جغرافیایی مشخص در مبادی ورودی یا در داخل کشو که به منظور پشتیبانی از تولید و همچنین تامین کالا برای مصارف داخلی کشور و بدون رعایت مقررات صادرات، واردات و مراحل ثبت سفارش و یا محدودیت زمانی برای نگهداری (مدت مقرر در آئین نامه امور گمرکی) در انبار بنادر و مقررات ارزی، تحت شرایطی مطمئن و آسان توسط فروشندگان و تولیدکنندگان خارجی و یا شرکای ایرانی، آن ها به این مناطق وارد می شوند.

در حال حاضر در بیست استان کشور دارای منطقه ویژه هستیم که در این مناطق نیز انبارهایی برای حفاظت از کالا و محموله های ورودی و یا خروجی این مناطق تعبیه شده است.

انبار گمرک

منظور از انبارهای گمرکی اعم از انبار مسقف، غیرمسقف و محوطه، مکان هایی است که برای نگهداری کالاهای ورودی و صدوری تأسیس و توسط مراجع تحویل گیرنده کالا اداره می شود. هر جا ضرورت های تجاری ایجاب کند گمرک اجازه تأسیس این انبارها را صادر و ترتیبات کنترل های گمرکی را تعیین می نماید.

درباره تفاوت پانل راک و پانل راک ریلی و پانل راک ریلی اتوماتیک شرکت اوژن بیشتر بدانید.

انبار شرکت ملی انبارهای عمومی و خدماتی

مجموعه انبارهای عمومی و یا انبارهای توشه و یا انبارهای شهرداری ها و … را گویند.

انبار سازمان بنادر و کشتیرانی

انبارهایی که توسط سازمان ها و شرکت های کشتیرانی به منظور حفاظت و تسهیل در امور بارگیری و حمل ایجاد می شود.

انبارهای اختصاصی

انبارهایی با مالکیت خصوصی مانند سردخانه های سراسر کشور را گویند.

انبار بازارچه های مرزی

انبارهایی که در بازارچه های مرزی به منظور حفاظت موقت از کالاهای ورودی یا خروجی به این بازارچه ها ایجاد شده است.

انبار پست

کلیه انبارهای شرکت های پستی

انبار فرودگاه

کلیه انبارهای فرودگاهی مانند انبارهای فریت و کارگو را گویند.

انبارهایی که به منظور بسته بندی و حمل بار و لوازم شخصی (بارهای غیر تجاری) افرادی که قصد مهاجرت یا مسافرت طولانی مدت به کشور های دیگر را داشته باشند انبارهای فریت می نامند. در اصطلاح به این نوع بارها که ماهیت تجاری ندارد و نوعی بار خصوصی می باشد، فریت بار می گویند. همچنین انبارهایی که به منظور بسته بندی و حمل بارهای تجاری ایجاد شده باشند کارگو می گویند.

انبار راه آهن

کلیه انبارهای وابسته به راه آهن را گویند.

دسته بندی انبارها بر اساس نوع کالا در گمرک
در اماکن گمرکی مجموعه انبارهای گمرکی به منظور ثبت و ضبط انواع و اقسام کالاهای ورودی و یا خروجی احداث شده است. منظور از اماکن گمرکی مناطق محصور تحت کلید گمرک می باشد. اماکن گمرکی عبارتند از:

انبارها
محوطه
اسکله
بار انداز

همانطور که دیده می شود انبارها جزء لاینفک اماکن گمرکی بوده و رکن اصلی رویدادهای گمرکی در سراسر دنیا است. دسته بندی انبارها برای حفاظت فیزیکی از محموله ها به خصوص در گمرکات و بنادر، بیشتر به ماهیت کالا و در برخی موارد به نوع بسته بندی آن باز می گردد.

به عنوان مثال با ورود یک محموله کود فسفات به بندر شهید رجایی که فاقد بسته بندی و به شکل فله بوده است این محموله پس از تخلیه در انبارهای هانگارد جابه جا می شود و یا با ورود یک محموله قهوه و شکلات این محموله علاوه بر اینکه باید به یک انبار پوشیده منتقل گردد لازم است که دمای محموله نیز تحت کنترل باشد بنابراین به انبارهای یخچالی (سردخانه) منتقل خواهد شد.

در مورد طبقه بندی کالا در انبار بیشتر بدانیم.

این دسته بندی ها به شکل عمومی عبارتند از:

انبارهای کالاهای معمولی

در این انبارها نیاز به استفاده از تجهیزات و وسایل مخصوص جهت کنترل شرایط نگهداری کالا نمی باشد.

انبار کالاهای فاسد شونده

انبارهایی هستند که دمای محیطی آن تحت کنترل انباردار بوده و مختص مواد غذایی، دارویی و بهداشتی است. گمرک می تواند از پذیرفتن کالایی که باید در سردخانه نگهداری شود و بلافاصله ترخیص نشود در اماکن گمرکی خودداری نماید. در این ‌‌صورت مؤسسه حمل و نقل مربوطه مکلف است کالا را اعاده و یا به مسئولیت خود و رعایت سایر مقررات تحت مراقبت گمرک به سردخانه انتقال دهد. بنابراین انبار مواد غذایی، انبار دارو و انبار محصولات بهداشتی در زمره گروه کالاهای فاسد شونده طبقه بندی می شوند.

انبار کالاهای قابل اشتعال، انفجار و مواد شیمیایی

تدابیر حفاظتی شدیدی از نظر موقعیت و محل، نوع ساختمان، سیستم های ضدحریق و مانند آن صورت می گیرد؛ متناسب با مواد انبار شده و در محل هایی به دور از اماکن عمومی ساخته می شوند. مواد شیمیایی در تماس با اعضای بدن، اقالم انبار، ساختمان و تجهیزات حمل و نقل اثرات نامطلوبی بر جای می گذارند.

انبارهای اختصاصی

اینگونه انبارها خارج از محوطه گمرک و در نزدیک ترین محدوده به گمرک مجاز همان محل می باشند. اینگونه انبارها متعلق به اشخاص حقیقی و یا حقوقی خاص هستند. یعنی آن شخص کالاهای خاص خودش را به آن مکان انتقال می دهد. این اشخاص موظف هستند بابت محمولات، ضمانت های لازم به گمرک بدهند.

انبار متروکه

کالاها می توانند به مدت 3 ماه از ورود کالا به گمرک در گمرک متوقف باشند اما در صورت درخواست کتبی صاحب کالا و موافقت گمرک با پرداخت هزینه های گمرکی (انبارداری) به مدت 2 ماه دیگر در گمرک متوقف باشند اگر صاحب کالا در مدت تعیین شده نتواند کالا را از گمرک خارج کند گمرک، کالا را تحت عنوان کالای متروکه تلقی کرده و به انبار متروکه منتقل می‌کند. سپس ابلاغیه ای به شرکت حمل و نقلی که اظهار نامه اجمالی تهیه نموده، می دهد و مهلت 20 روزه صادر می‌کند و بعد از آن ابلاغ ثانویه با مهلت 7 روزه صادر می‌کند، پس از این مهلت کالا تحویل سازمان جمع آوری اموال تملیکی می شود. سازمان اموال تملیکی از طریق مزایده کالا را به فروش می رساند و 10 درصد از فروش را بابت سازمان جمع آوری اموال تملیکی برداشت می‌کند و الباقی را به گمرک واگذار می‌کند.

انبار قضایی و یا کالاهای ضبط شده

انباری است که محموله های مشکوک و شبهه دار تا زمان تعیین تکلیف به آنجا ارسال می شود.

انبار کالای قاچاق

کالایی که به‌‌عنوان قاچاق ضبط یا توقیف می شود در صورتی در انبارها و اماکن گمرکی قبول می شود که به همراه آن نامه اداره گمرک مربوط که حاکی از مشخصات کالا باشد به انبار گمرک تسلیم شده باشد. اگر کالای ضبطی را واحد گمرکی توقیف‌کننده و یا سایر ادارات صالحه توقیف‌کننده در شهرستان ها برای فروش یا به منظور رسیدگی به واحد گمرکی دیگر و یا به مرکز ارسال نمایند بارنامه و نامه مخصوص صادره از اداره یا واحد گمرکی مزبور که حاکی از مشخصات کالا باشد با بار پذیرفته می شود. به طور کلی کالاهایی که بر اساس قوانین جاری گمرک ممنوعیت واردات دارند در این انبارها ثبت و ضبط خواهند شد.

انبار کالاهای فله

به منظور نگهداری کالایی که به صورت فله و بدون بسته بندی خاصی (مانند کانتینر و …) به گمرک وارد می شوند.

اوژن ، کیمیاگر فضا در دنیای بایگانی اسناد و انبار کالا

چه نوع دسته بندی هایی از انبار وجود دارد؟ | اوژن